Wat zijn karakterstructuren?

Een karakterstructuur bepaalt hoe je in het leven staat. Het is een combinatie van een mentale, sociale en lichamelijke houding.

Lichaam en geest vallen hierin samen: omdat de mentale en emotionele huishouding direct gekoppeld is aan je zenuwstelsel, stofwisseling en hormoonhuishouding hebben karaktertypes relatie met lichaamstypes.

Hoe ontstaan ze?

Het kleine kind (0-7 jaar) neemt zijn omgeving (ouders) in zich op als een spons zonder filter en oordeel. Het gaat hierbij niet zozeer om wat tegen het kind gezegd wordt (het kind heeft immers nog nauwelijks taal) maar hoe de ouders zijn, wat ze uitstralen en wat ze doen.

Het opgroeien van een kind gaat in fasen. In elke fase staat een andere behoefte op de voorgrond. Een kleine baby heeft andere behoeften dan een driejarige. Het ontstaan van karakterstructuren is gekoppeld aan deze ontwikkelfasen: wanneer een natuurlijke behoefte niet gehoord wordt, gaat het body-mind systeem een verdediging creëren. Als dit herhaaldelijk, systematisch gebeurt, komt er automatisme in de verdediging, het krijgt een vaste vorm. Dan speek je van een karakterstructuur.

Primair verlies, secundaire winst

Een karakterstructuur ontstaat uit een ongehoorde natuurlijke behoefte. Het is een verdediging tegen de pijnlijkheid hiervan. Hierom is er primair verlies. Het verlies van een compleet, genietend en liefdevol mens te zijn.
Er is echter ook een winst. Elk karakterpatroon heeft namelijk een kwaliteit in zich. Zo ontwikkelen mensen zich ondanks (of juist dankzij) hun karakterpatroon tot oprecht creatieve, medevoelende,  hardwerkende, nauwkeurige mensen. We noemen dit een secundaire winst, omdat de winst vaak ten koste van iets anders gaat: het aanwezig kunnen zijn hier op aarde in de volledige vervulling van ons mens-zijn.

Meerdere indelingen mogelijk

Er zijn vele manieren om de karakterstructuren in te delen. Hieronder noem ik twee manieren die beide binnen de psychotherapie worden gebruikt .

  • Uitgaande van de individu: de manier het kind zelf indrukken heeft verwerkt. Dit heeft invloed op het lichaamstype.
  • Uitgaande van de relatie: de manier waarop de relatie tussen ouder en kind is geinternaliseerd. Dit heeft invloed op de manier van contact maken.